کامل بهایی
قدیمی ترین کتابی که از حضرت رقیه علیهاالسلام به عنوان دختر امام حسین علیه السلام یاد کرده است و شهادت او را در خرابه
شام می داند، همین کتاب است. این کتاب، اثر عالم بزرگوار، شیخ عمادالدین الحسن بن علی بن محمد بن طبري است که به امر
وزیر بهاءالدین 1  حاکم اصفهان در روزگار سلطنت هلاکوخان  نوشته شده است. به ظاهر، نام گذاري آن به کامل بهایی از آن
روست که به امر بهاءالدین نگاشته شده است.
شیخ عباس قمی در نفس المهموم و منتهی الآمال، ماجراي شهادت حضرت رقیه علیهاالسلام را از آن کتاب نقل می کند. هم چنین
بسیاري از عالمان بزرگوار، مطالب این کتاب را تأیید و به آن استناد کرده اند؛ از جمله آیت اللّه صفایی خوانساري از فقیهان
2.« قدیمی ترین کتابی که در این خصوص می شناسم، کتاب کامل بهایی است » : برجسته معاصر در مورد این کتاب می گوید
1 . وفات: 675 ه . ق.
. 2 . فوائد الرضویه، ص 111
لهوف
یکی دیگر از کتاب هاي کهن که در این زمینه، کتاب لهوف از سید بن طاووس (وفات: 664 ه . ق) است. باید دانست احاطه ایشان
شب عاشورا که حضرت سیدالشهداء اشعاري در » : به متون حدیثی و تاریخی اسلام و شیعه، ممتاز و چشم گیر است. وي می نویسد
بی وفایی دنیا می خواند، حضرت زینب علیهاالسلام سخنان ایشان را شنید و گریست. امام علیه السلام او را به صبر دعوت کرد و
خواهرم، ام کلثوم و تو اي زینب! اي رقیه، اي فاطمه، اي رباب! وقتی من به قتل رسیدم، در مرگم گریبان چاك نزنید و » : فرمود
1 بنابر نقل ایشان، نام حضرت رقیه علیهاالسلام بارها بر زبان امام حسین علیه .« کلامی که با رضا و تسلیم سازگار نیست، مگویید
السلام جاري شده است.
اي ام کلثوم، اي سکینه، » : این مطلب در مقتل ابومخنف نیز هست که حضرت پس از شهادت علی اصغر علیه السلام ، فریاد برآورد
2.« اي رقیه، اي عاتکه و اي زنیب! اي اهل بیت من! خدا نگهدار؛ من نیز رفتم
این مطلب را سلیمان بن ابراهیم قندوزي حنفی (وفات: 1294 ه . ق) در کتاب ینابیع المودة از مقتل ابومخنف نقل می کند. 3
. 1 . کامل بهایی، ج 2، ص 179 ، برگرفته از: نفس المهموم، ص 260
. 2 . لهوف، ص 140
. 3 . ینابیع المودة، صص 333  335 ، برگرفته از: ستاره درخشان شام، ص 16
المنتخب فی جمع المراثی و الخطب؛ معروف به منتخب طُریحی
این کتاب را شیخ فخرالدین طریحی (وفات: 1085 ه . ق) نوشته که در آن، سن حضرت رقیه علیهاالسلام ، سه سال بیان شده است.
پس از او، فاضل دربندي (وفات: 1286 ه . ق) که آثاري هم چون اسرار الشهادة و خزائن دارد، در کتاب اکسیر العبادات فی اسرار
الشهادات، مطالبی را از منتخب طریحی نقل کرده است. بعدها سیدمحمد علی شاعبدالعظیمی (وفات: 1334 ه . ق) در کتاب شریف
صفحه 32 از 62 www.Ghaemiyeh.com فرشته غم ویژهنامه حضرت رقیه علیهاالسلام مرکز تحقیقات رایانهاي قائمیه اصفهان
الایقاط، مطالبی را از کتاب طریحی بیان کرده است. هم چنین علامه حایري (وفات: 1384 ه . ق) در کتاب معالی السبطین از این
کتاب بهره برده است. بیش تر مطالب این تحقیق در مورد درگذشت حضرت رقیه علیهاالسلام ، از کتاب منتخب طریحی گرفته شده
است. 1
1 . سرگذشت جان سوز حضرت رقیه علیهاالسلام ، صص 35  40 با گزینش.
الدروس البهیۀ
علامه سید حسن لواسانی (وفات: 1400 ه . ق) در کتاب الدروس البهیۀ فی مجمل احوال الرسول و العتره النبویه در مورد حضرت
رقیه علیهاالسلام می نویسد:
یکی از دختران امام حسین علیه السلام به نام رقیه، از اندوه بسیار و گرما و سرماي شدید و گرسنگی، در خرابه شام از دنیا رفت و »
1.« در همان جا به خاك سپرده شد. قبرش در آن جا معروف و زیارت گاه است
تمام قول هایی را که درمورد حضرت رقیه علیهاالسلام بیان شده بود، آوردیم. دیگر کتاب هایی که در این زمینه سخنی دارند،
مستقیم یا غیرمستقیم از همین منابع نقل شده اند. در این جا به بررسی دیدگاه هاي برخی اندیشمندان اسلامی در این باره می
پردازیم:
. 1 . الدروس البهیۀ، ص 71 ، برگرفته از: سرگذشت جان سوز حضرت رقیه علیهاالسلام ، ص 45